Evde sabun yapımı ile ilgili detaylı bir araştırma yapmak istedim.Bakmadığım, incelemediğim kaynak kalmadı.Yemek tarifi siteleri bile bu konuda bilgi paylaşmaya çalışmış.Ancak yüzeysel bilgilerden başka bir şey bulamadım.O zaman iş başa düştü dedim ve yabancı kaynaklarla baya haşır neşir olup detaylı bir makale hazırladım.Çünkü evde sabun yapımı ile ilgili gerekli olan malzemelerin neden kullanıldığını bilmek istiyorum.
Kostik neden kullanırız, hangi yağlar ne işe yarar, doğal sabun için seçeneklerimiz neler?Bu sorular benim için önemli.Tabi aynı zamanda ticari amaçlı olarak sabun nasıl yapılır diyen kişilerin bu soruların cevabını bilmesi gerekiyor.Bu konuda bilgili olduğunuz takdirde hem hobi amaçlı hem de ticari amaçlı olarak maliyetinizi ve sabunun kalitesini şekillendirebilirsiniz.
Evde sabun yapımı için önünüzde iki seçenek var.Birincisi hazır sabunları eritip, içine esans yağı ekleyerek tekrar kalıpta soğumaya bırakmak.Bu çok kolay olan bir aşama.Ancak kullandığınız sabun parçalarının nasıl yapıldığını bilmediğiniz için, doğal sabun elde etmeyi beklemeyin.Zira piyasada bulunan sabunların %95’i ekstra kimyasal maddeler içeriyor.Ya da nemlendirici özelliği olan gliserin içinden alınıp başka sektörlerde kullanılıyor.Bu nedenle 2. aşama olan sıfırdan evde doğal sabun nasıl yapılır onu anlatmak istiyorum.
Okuyunuz: En Yeni 75+ İş Fikri Listesi
Evde Sabun Yapımı
Öncelikle evde sabun yapımının kolay olduğunu kabul ederek başlayalım.Su + Yağ + Kostik sabun yapımının temelini oluşturan malzemeler.Bu malzemelerin çeşidi, oranı, ısıtma derecesi ve son şeklini alması ustalık aşaması diyebiliriz.Hatasız bir şekilde sabun yapmak için her malzemeyi neden kullandığınız bilmeniz gerekiyor.Bunları bilmediğiniz taktirde yaptığınız sabun; çok yağlı, cildi yakıcı veya erimiş halde karşınıza çıkabilir.Şimdi bu malzemeleri tanıyarak işe koyulalım.Sabun yapım aşaması kolay olduğu için acele etmeye gerek yok.
Sabun Yapım Malzemeleri
Evde sabun yapımı için ihtiyacınız olan malzemelerin listesini, nasıl yapılır aşamasında detaylı olarak listeledim.Öncelikle ana malzemelerin ne işe yaradığını öğrenelim.
Kostik Ne İşe Yarar
Tuzdan elde edilmiş kimyasal maddedir.Tuz elektrolize edilerek bu madde elde edilir.Aynı zamanda odun külünden de kostik yapmak mümkündür.Sabun yapmak istiyorsanız kostik kullanmaktan başka bir seçeneğiniz yok.Piyasada Sodyum Hidroksit, NaOH veya LYE gibi isimlerle de anılır.Sabun yağ ile yapıldığı için bu yağın elinize bulaşmasını engeller.Yağ aşırı asitik özelliğe sahip bir malzemedir.Kostik ise Baziktir.Bu sayede oluşturmuş olduğunuz sabunun PH derecesini ideal seviye olan 5.5’e getirmiş olursunuz.
Kostiğin kimyasal olması sizi korkutmasın.Sabun yapım aşamasında yanarak kimyasal özelliğini kaybeder.Gıda ve mutfak sektöründe kir sökücü, küflenme ve bozulmayı önleyici madde olarak da kullanılır.Şimdi söyleyeceklerim önemli.Evde sabun yapımı için sıvı kostik kullanmayın.Sıvı kostikler ekstra kimyasal maddeler ve metaller içerir.Bu nedenle mutlaka kristal yapıda olan toz kostik kullanın.Kostiği sabun formunuz için fazla kullanırsanız cildinizde yanma ve kaşıntı olur.Az kullanırsanız sabun aşırı yağlı olur.Bunun için tarifte vereceğim ölçü miktarlarına uyun.
Yağ Ne İşe Yarar
Sabunlaştırma işleminin gerçekleşmesi için yağ mutlaka kullanmanız gerekiyor.İçindeki asitik yapı sayesinde kostik ile tepkimeye girdiğinde gliserin ortaya çıkar.Gliserin sayesinde sabun yumuşak ve nemlendirici özelliğe sahip olur.Yağın neden kullanıldığını daha detaylı olarak bir kimyager açıklayabilir.Ben size hangi yağın ne işe yaradığını açıklamak istiyorum.Sabun yapımı için 3 çeşit yağ kullanabilirsiniz.Bunlar doymuş yağ, doymamış yağ ve katı formda olan yağlardır.Şimdi bunları açıklayalım.
Don Yağı ( Doymuş Yağ) : Sığırlardan elde edilen yağlardır.Ticari sabun yapımı için en çok tercih edilen yağ çeşidi.Banyo sabunları genellikle bu yağlardan yapılır.Hassas cilde sahip insanlar bu yağ ile yapılan sabunlarda sorun yaşar.Bu nedenle sadece banyo sabunu olarak kullanılır.Aşırı sert formda olur.
Hindistan Cevizi Yağı (Doymuş Yağ) : Evde sabun yapımı ile ilgili araştırma yaptığınızda tariflerde bu yağ ile çok karşılaşacaksınız.Hindistan cevizi yağı suda çözünürlüğü arttırıcı özelliğe sahiptir.Kullandığınız sabunun köpürmesini istiyorsanız, hindistan cevizi yağı ilave etmeniz gerekiyor.Ancak cildi kurutucu bir etkiye sahiptir.Bunun için tarifinize ekstra yağ veya gliserin eklemeniz gerekiyor.
Hurma Yağı (Doymuş Yağ): Hassas ciltler için kullanılan yağ formudur.Yurtdışında veganlar tarafından tercih edilir.İdeal olan ise zeytinyağı+hurma yağı+hindistan cevizi yağı formülüdür.
Zeytin Yağı (Doymamış Yağ) : Doymamış yağlar sıvı formda olup, nemlendirici ve yumuşatıcı etkiye sahiptir.Zeytinyağı sabun yapımı için en iyi tercihtir.İçerdiği stearik, oleik ve palmitik asit sayesinde yumuşatıcı etkiye sahip olur.Bu nedenle yaşlanma ve kırışık önleyici formüllerde zeytinyağı kullanılır.
Diğer Doymamış Yağlar : Ayçicek, soya ve diğer bitkisel yağlarında sizinde aklınıza geldiğinin farkındayım.Evet bunu merak etmiştim.Acaba daha ucuz olan bitkisel yağlardan kullanırsak ne olur?Bu yağların kullanım ömrü çok kısa.Yani sabun yapmanızda bir sorun yok.Ancak kısa zamanda yaptığınız sabun kararmaya başlıyor.
Kakao Yağı (Katı Yağ) : Lüks sabun yapmak istiyorsanız katı yağ kullanmanız gerekiyor.Nemlendiriciler ve lüks kozmetik ürünleri için katı yağlardan özellikle kakao yağından faydalanılır.Kakao yağı yüksek derce antioksidan içerir.Evde sabun yapımı için mutlaka kullanmanızı tavsiye ederim.%60 doymuş yağ, %40 ise doymamış yağdan oluşur.Oda sıcaklığında katı halde bulunur.
Shea Yağı (Katı Yağ) : İlk duyduğumda ne olduğunu ve ne işe yaradığını merak ettim.Sanki herkes ağız birliği yapmış gibi shea yağından bahsediyor.Kostik ile tepkimeye girmeyen bir yağdır.Aşırı yumuşak ve doymuş yağ oranı azdır.Bu özelliği nedeni ile sabun formülü içerisine ekstra olarak ilave edilir.
Not: Aşağıdaki tabloda kullanacağınız yağlar ile ilgili detaylı bir görsel bıraktım.Tabloda yer alan SAP ise 1000 gram yağ için kullanmanız gereken kostik oranıdır.Bu oran toplam yağ miktarı için geçerlidir.Yani yapacağınız yağ karışımının toplam miktarı.
Sabun için Distile Su Kullanımı
Sabun yapmak için normal çeşme suyu kullanabilirsiniz.Ancak ben lüks bir sabun oluşturmak için tamamen nötr olan yani PH derecesi 7 olan Distile edilmiş su kullanmanızı tavsiye ediyorum.Normal çeşme suyundaki mineral değerlerini bilmediğiniz için yapacağınız sabunda kabarcıklar oluşabilir.Distile su aynı zaman ilaç yapımında da kullanılır.Hijyenik ve doğal sabun yapmak için distile su kullanmanız gerekiyor.
Okuyunuz: Evde Para Kazandıran İş Fikirleri
Sabunda Esans Kullanımı
Bununla ilgili pek detaylı bilgi vermeye gerek yok.Yapacağınız sabunun güzel kokması için istediğiniz esansı kullanabilirsiniz.Lüks sabun yapma konusunda kararlıysanız organik olanlarını tercih edebilirsiniz.Yakın bir zamanda evde esans yapımı ile ilgili bir makale yayınlayacağım.Yazı sonunda yer alan takip formunu doldurarak haberdar olabilirsiniz.
Sabun Renklendirici
Sabun renklendirme işlemi için 2 seçeneğiniz var.İlk seçenek internetten kimyasal olan boyalardan sipariş etmek.30 ml olanları 5 TL’ye satılıyor.İkinci seçenek ise olması gerektiği gibi doğal boyama yöntemlerinden faydalanmak. Bunun için kakao, pancar, zerdaçal ve havuç gibi gıda maddeleri kullanabilirsiniz.
Şimdilik ihtiyacınız olabilecek bilgiler bu kadar.Sabun nasıl yapılır aşamasına geçebilirsiniz.
Evde Sabun Yapımı Aşamaları
Evde sabun yapımı için ilk aşamada biraz harcama yapmanız gerekiyor.Bu ilk harcamadan sonra yapacağınız her sabun üretimi daha uyguna gelecektir.Kostik kumaşta delici ve ciltte yakıcı etkiye sahiptir.Bu nedenle aşağıda yer alan özellikle güvenlik amaçlı malzemeleri alırken tasarruf etmeye çalışmayın.
Olurda cildiniz veya herhangi bir eşyanız kostik ile temas ederse, elma sirkesi kullanın.Elma sirkesi kostiğin etkisini yok eder.Yani nötr olmasını sağlar.
Bakır veya Alüminyum tencere kesinlikle kullanmıyoruz.Bu metaller kostik ile reaksiyona girip patlamaya neden olabilir.Dediklerimi dikkatlice uyguladıktan sonra korkmanızı gerektiren bir durum yok.Kolaylıkla evde kendi sabununuzu yapabilirsiniz.Şimdi başlayalım.
1.Malzemeleri Listesini Hazırlayın
Demirbaş Malzemeler
- Lastik Eldiven
- Koruyucu Gözlük
- Basit Gaz Maskesi
- Çırpmak için Blender ( kaşıkla da olur ama zor)
- Mutfak Terazisi (ölçüm çok önemli)
- Çelik Tencere ( Alüminyum değil kesinlikle)
- Sabun Dökme Kalıbı ( Normal tepsiye hatta bardağa bile dökebilirsiniz)
- Cam Beher Kap ( yoksa eski bir çaydanlık olur)
- Plastik Karıştırma Kaşığı
- Yağlı Pişirme Kağıdı ( Kalıba Bağlı)
- Termometre
- PH ölçer ( Fenolftalein de kullanabilirsiniz)
Ana Malzemeler
- Zeytinyağı ( 800 ml) (Sızma Zeytinyağı daha kaliteli)
- Distile Su (240 ml)
- Kostik (102 ml)
Not 1: Malzemelerin oranları hazır olarak hesaplanmıştır.Her yağ için kullanacağınız bu oranlar farklıdır.Bunun için sabun malzemeleri hesaplayıcı site üzerinden kullanacağınız malzemelerin oranını hesaplayabilirsiniz.Yukarıda bırakmış olduğum listeye de bakabilirsiniz.
Not 2: Şuan size sıcak döküm sabun yapımını anlatıyorum.Yazı sonun da soğuk dökümle ilgili kısa bir bilgi bulabilirsiniz.
2.Ölçtüğünüz Su ile Kostiği Karıştırın
240 gram distile su ile 102 gram kostiği karıştırın.Distile su yerine kaynatılıp soğutulmuş su da kullanabilirsiniz.Ancak burada önemli bir durum var.Tartmış olduğunuz suyun içine kostik eklemeniz gerekiyor.Kostiğin üzerine su eklemeyin.Bu işlemi yaptıktan sonra kaşıkla ya blender ile normal su kendi rengine dönene kadar karıştırın.Daha sonra termometre ile ölçüm yaptığınızda karışım sıcaklığı 75 C° gösterecektir.Yarım saat boyunca bekleterek sıcaklığın ortalama 35 C° kadar düşmesini bekleyin.
Not: Su, yağ ve kostiği ölçtüğünüz zaman elinizdeki kabın darasını almayı ihmal etmeyin.
Okuyunuz: Evde Yapılacak Ek iş Fikirleri
3.Zeytin Yağını Ölçün ve Ocağa Koyun
Zeytin yağını 90 C°’lik ateşe koyun.Eğer katı bir yağ kullanacaksanız, erimesini bekleyin.Resimde gördüğünüz zeytin yağının ağırlığı 800 ml.
4.Yavaşça Kostik ile Su Karışımını Ekleyin
Kostik içeren suyu yağın içine ekledikten sonra karıştırmaya başlayın.Tüm bu işlemleri yaparken gözlük, eldiven ve maske kullanmayı ihmal etmeyin.Eğer ayarlı ocağınız var ise işiniz çok kolay.Derecenin 90’nın üstüne çıkmaması gerekiyor.Aksi taktirde çok ısındığı zaman patlama ve yanma olur.
5.Blender ile 15 Dakikada Bir Karıştırın
İlk 5 dakika boyunca blender ile sabun formunu karıştırın ve ocakta ısınmaya bırakın.Daha sonra her 15 dakikada bir 3’er dakika karıştırma işlemini yapın..Karışımın homojen olması ve PH değerinin 5.5 kadar düşmesi için bunu yapmanız gerekiyor.PH metre ile veya Fenolftalein ile sürekli ölçüm yapabilirsiniz.Bu değere ulaştıktan sonra son aşamaya geçebilirsiniz.
6.Sabun Formunu Kalıplara Dökün
Sabunu kalıplara döktükten sonra kabarcık oluşmasın diye hafifçe sallayın.Hatta prüzsüz formatta bir sabun elde etmek için üzerine alkol sıkabilirsiniz.Plastik kalıplarda yağlı kağıt kullanmanız gerekmiyor.Ancak tepsi veya ahşap kalıplar için mutlaka yağlı kağıt kullanın.Sabun ilk aşamada yumuşak olduğu için yapışır veya çıkardığınız zaman kırılabilir.
7.Sonuç
Sabunu kalıba döktükten sonra en az 24 saat beklemeniz gerekiyor.Ancak size tavsiyem en 3 gün boyunca beklemeniz.Ticari amaçlı fabrikalar raf ömrü uzun olsun diye hem ekstra kimyasal kullanır, hem de en az 15 gün bekletirler sabunu.
Soğuk Döküm Sabun Yapımı
Soğuk döküm sabunda herhangi bir ısıtıcı kullanmanıza gerek yok.Yukarıda ki tüm işlemleri ısıtıcı kullanmadan yapmanız gerekiyor.Youtube da araştırma yaptığımda bir ablamızın videosuna denk geldim.Video da hem soğuk döküm hem de sıcak döküm sabun yapım tarifi var.Kostik ile suyun karışımından video da asit olarak bahsediliyor.Tek yanlış olan kısım burası.Kostik ile su bazik bir madde.Asit olan yağdır.Ancak tüm uygulamalar görsel olarak pratik bir şekilde anlatılmış.Video’ya bu link üzerinden ulaşabilirsiniz.
Önemli : Soğuk döküm sabun yapmak daha kolayken neden sıcak döküm sabun yapasınız ki?
- Esans eklemesi yapacağınız için pişirme işleminde esans kostik ile temas etmez.
- Pişirme işleminde kostikten tamamen kurtulmuş olursunuz.
- Pişirme yönteminde sabun daha erken kullanıma hazır olur.
Sabun Yapımında Önemli Bilgiler
- Esans ekleme işlemini sabunu tamamen pişirdikten sonra yapmanız gerekiyor.Yani 45. dakika da, son karıştırma aşamasında esans ekleyebilirsiniz.Eğer sabun kostik içerirken esans eklemesi yaparsanız yaptığınız sabunda kararma olur.
- Sabunu renklendirmek veya kil eklemek istiyorsanız, Kostik eklemeden önce yağa bu maddeleri katın.Daha sonra kostik ekleyip pişirmeye başlayabilirsiniz.
- Sabun yapımı için en etkili ısıtıcı, kendinden ısıtma özelliği olan tencerelerdir.Bu tencerelerde ki dereceler ile istediğiniz kıvamda sabun oluşturabilirsiniz.Normal ocakta kısık ateşte yapsanız dahi, ısıyı kontrol etmeniz mümkün değil.
- Pişirme aşamasında mutlaka tencerenin kapağını kapalı tutun.Çalar saat kurun ve 15 dakika da bir PH kontrolü yapın.Aynı zamanda ısının eşit olarak dağılması önemli.Bu nedenle karıştırma işlemini yapmanız gerekiyor.
- Karışım için farklı yağlar kullanmak isteyebilirsiniz.Sonuçta bu yapacağınız sabunun kalitesini ve etkisini arttırır.Ancak her yağ için özel bir kostik oranı belirlemeniz gerekiyor.800 gram zeytin yapı için 102 gram kullanırken, 200 gram hint yağı için farklı bir oranda kostik kullanmanız gerekiyor.Dikkat ettiyseniz ortalama olarak su kostiğin 3 katı, yağ ise kostik ve su karışımının 3 katı olarak kullanılır.Tabi bunlar net rakamlar değildir.En iyi sonuç için hesaplama sitelerinden faydalanın.
- Sabun yapımı için kullandığınız malzemeleri yemek yapmak veya farklı bir iş için kullanmayın.Kostik temas ettiği için sağlığınıza zarar verebilir.Malzemeleri en iyi elma sirkesi ile temizleyebilirsiniz.Elma sirkesi kostiği yok edici etkiye sahiptir.
Sabun Yaparak Para Kazanılır mı?
Bu soruya hem evet hem de hayır cevabı veriyorum.Yani tamamen size bağlı.Sabun yapıp eşe dosta satarım diyorsanız, tamam para kazanabilirsiniz.Ancak tercih ettiğim bir yöntem değil.Arkadaşlarla veya akrabalarla yapılan ticareti kabul etmiyorum.Eğer sabun yaparak para kazanmak istiyorsanız doğru hamleleri yapmanız gerekiyor.Bunları size detaylıca anlatayım.
Öncelikle internette doğal sabun fiyatlarına bakın.5 TL’ye dahi sabun bulabilirsiniz.Ancak bunların hiç birisi doğal veya kaliteli değil.Eğer sizde uygun fiyata sabun yapıp internetten satayım derseniz bu işe hiç girmeyin derim.Ucuzluğun sonu yoktur.Seri üretim yapan fabrikalardan daha uygun fiyata sabun yapamazsınız.Sizin aldığınız malzemeleri onlar Çin’den yarı fiyatına hatta daha düşük fiyata tedarik ediyorlar.
Bu nedenle üst segment olan müşteriler için üretim yapmalısınız.Yani şeffaf, güvenilir ve kaliteli üretim yapan sabun satıcısı olmanız gerekiyor.Ayda 10 bin TL geliri olan müşteri 5 TL’lik sabunu değil, 50 TL lik sabunu tercih eder.Sonuçta cilt için kullanılıyor.Kaliteli olması lazım.Bu tarz kaliteli üretimler yaparak online satış siterinde ürünlerinizi satabilirsiniz.
2. Tercih ise hatta benim size tavsiyem Etsy sitesi üzerinden satış yapmanız.Etsy el emeği ürünlerin satıldığı bir site.Amerika da oldukça popüler.Türkiye’de 10 TL’ye satabileceğiniz bir sabunu bu site üzerinden 80 TL – 100 TL arasında fiyata satabilirsiniz.Etsy kullanım rehberi başlıklı yazımdan daha detaylı bilgiye ulaşabilirsiniz.
Not: Evde sabun yapımı başlıklı yazı tamamen bilgi amaçlı oluşturulmuştur.Araştırma yaparken tek kaynağa bağlı kalmayın.Evde hobi amaçlı veya ticari olarak yapacağınız denemelerde sorumluluk tamamen size aittir.
Evde sabun nasıl yapılır konusunda aklınıza takılan sorularda yorumlar bölümünden benimle iletişime geçebilirsiniz.Yazımı beğendiyseniz paylaşarak veya yorumda bulunarak destek olabilirsiniz.
Kaynak : instructables
