Zencefil yetiştiriciliği nemli ve ılıman iklimlerde rahat bir şekilde yerine getirilebilmektedir. Yıl içerisindeki mevsimlere dağınık bir şekilde 2000 milim yağış ihtiyacı duymaktadır. Bu yağış miktarı temin edilememesi durumlarda ise sulama gerekmektedir. Gölgeli ortamlardan hoşlanmayan zencefil ışık ile çok fazla şekilde temas etmesi gerekmektedir. Kültürel bakımdan yetiştiricilik deniz seviyesinden 1000 metre yüksek olan yerlerde gerçekleştirilmektedir. Besin maddesi bakımından zengin killi, konula ve çürümüş bitkisel atık içermekte olan organik maddelerce zengin topraklar üzerinde çok iyi bir şekilde yetiştirmeye sahiptir. Toprağın yapısı ve nemi rizomların alınacak olan şekil ve gelişiminde büyük bir etki göstermektedir.
Yetiştiriciliği yapılacak olan zencefil çekil olarak patatese benzemektedir. Vejetatif olarak çoğaltılması gerçekleştirilerek rizomları tohumluk olarak kullanılmaktadır. Fazla sulak bölgelerde tarım koşullarına uygun aylar olan ekim zamanı için şubat ayı olduğu gösterilmektedir. Hindistan ülkesinde zencefil yetiştiriciliği yapılırken ekimlerde yastıkları aşağı yukarı 1 metre ene sahip ve 15 santimlik yüksekliğindeki uygun uzunlukta hazırlığı gerçekleştirilir. Bu yastıklar arasında 50- 60 santimlik bir mesafe bulunması şeklinde sıralaması yapılır. Yastıklar arasındaki drenajın sağlanması bakımından her 25 yatak arasına da kanallar açılmalıdır. Çünkü burada zencefil iyi drenaj sağlayan ancak uygun nemi bulunan topraklardan hoşlanan bir bitkidir. Sıralı ekimleri ise sıra üzeri 20- 25 santim arası ile sıra arası 40- 45 santim olacak şekilde uygulanması gerekmektedir.
Zencefil Ekimi ve Dikimi
Zencefil yetiştiriciliği yapılarak insan sağlığına oldukça katkı sağlayacak bir hamle yerine getirilmiş olur. Her geçen gün ise bu yönde uygulamalarda bulunmak isteyen insanların sayısı da artmaktadır. Bundan dolayı konu hakkında detaylı bir bilgiye sahip olmadan hareket edilmesi istenmeyen sonuçlar ile karşılaştırması kaçınılmazdır. Güzel bir kokuya sahip bir bitki olan zencefil King, gung, luya, shooga ve adrak isimleri ile de tanımlanmaktadır. Genel anlamda Hindistan, Çin ve Asya ülkelerinde yetiştirilmesi yapılmaktadır. Ancak doğru şartların sağlanması durumunda her yerde beslenebilecek bir bitki türü olarak bilinmektedir. Hatta Kendi evinizde saksıda dahi beslemesini gerçekleştirebilirsiniz. Zencefilin yetiştirilmesi gelen anlamda patatesin yetiştirilmesine benzemektedir. Zencefil yapılacak olan toprağın derinlik boyutu 5 santim kadar olması gerekir. Dikim yapılabilmesi için ayrılmış olan tohumlukların 2,5 ila 5 santim uzunluğunda ve 20 25 gram ağırlığına sahip olması gerekir. Rizomla üzerinde en az 1 adet canlı göz olacak şekilde kesilmesi gerçekleştirilir. Hektar üzerine yaklaşık 1500 ile 1800 kilogram arasında tohumluk rizomları dikimi gerçekleştirilir. Tohumluk rizomların dikiminden önce yüzde 0.3 lük mancozeb de en az 30 dakika gibi bir süre bekletilmesi gerekir. Gölge bir alanda 3 ila 4 saat tutulmasından sonra dikim için hazır hale gelir.
İlk olarak süngüler 10 ile 20 gün arasında toprak yüzeyine çıkabilmektedir. Sulama işlemleri 4 ile 10 gün arasında gerek görülmesi halinde yapılmalıdır. Ekim gerçekleştirileceği zaman ise hava sıcaklığı 32 derecenin altında bulunmaması gerekmektedir. Çünkü burada güneş yanığı gibi olumsuz bir durum ile karşılaşması mümkündür. Bundan dolayı çok fazla güneşin olmadığı alanlar üzerinde dikim yapılmaması önerilmektedir. Zencefil tarafından güneş hiç sevilen bir besin kaynağı olmadığı gibi ışık almayan alanları sevmektedir. Bol ışık alan bölgelerden ve sıcaklardan korunması yapılarak yetiştiriciliğinin yapılması gerekmektedir. Sulama yöntemi oldukça basittir. Devamlı olarak sulama yapılmasına herhangi bir şekilde gerek duyulmayacaktır. Toprak sadece nemi sevdiği için nemli bir şekilde kalmayı istemektedir. Nasıl durumunda ve her zaman aynı gün 5 saatte sulama oranı yerine getirilirse zencefil gelişimini doğrudan katkı sağlanacaktır.
Zencefil yetiştiriciliği için dikim oldukça zahmetsiz bir işlem olduğu gibi kolay şekilde yerine getirilmektedir. Zencefil tohum ile değil tamamen kök ile çoğalması gerçekleşen bir bitkidir. Bu durumdan kaynaklı şekilde satışı gerçekleştirilen zencefil köklerinden çimlendirme işlemi yerine getirilmektedir. Zencefil üzerinde meydana gelen tomurcuklanmış kısımların kesilerek ayrılmış olduğunda üründen daha iyi verim elde edilebilmektedir. Zencefil yetiştiriciliği son derece sevilerek yerine getirilen ve az maliyet üzerinden çok verim alınan bir ürün olarak bilinmektedir. Zencefil ekiminin yerine getirilebilmesi için öncelikli olarak toprakta drenaj uygulaması gerçekleştirilmelidir. Dikimin gerçekleştirilecek olduğu bölge sabah güneşini alması gerekir. Ve sadece bu güneş alma süresi 5 saat ile sınırlıdır. Ekimin gerçekleştirilecek olduğu toprak pH değeri ise son derece büyük öneme sahiptir. Buradaki pH derecesi için 6 ile 6,5 arasında biz seviyede olması gerekir. Söz konusu derece 6’dan düşük bir konumda ise bu derecenin yükseltilmesi gerekmektedir. Don olaylarının tamamen bittiğini emin olmanın ardından ekim yapılması gerekir. Dikimleri gerçekleştirecek olan üreticilerin tamamen bu ayrıntıların hepsini dikkat etmesi zorunludur.
Zencefil Dönüm Başına Geliri
Zencefil yetiştiriciliği her ne kadar kolay olsa da sabır isteyen bir iş olarak ön plana çıkmaktadır. Gerçekleştirilecek küçük üretim farklılıkları ile birlikte büyük verim farkı elde edilebilmesi mümkündür. Bundan dolayı bazı konularda daha dikkatli davranarak ilerlemenin sizler için büyük bir avantaj sağlayacaktır. Daha bir iyi büyümenin gerçekleşmesi için her ay düzenli olarak bir kaşık kadar fosfor, potasyum ve azot içermekte olan gübreyi toprağa ekleyebilirsiniz. Ekim yapılmasından önce toprağın kuru bir halde olması önemlidir. Burada böcekler ile haşereler sizlerin başlıca düşmanlarınız olmaktadır. Özellikle toprak üzerinde bulunan sümüklü böcekler mevcut yeşil bitkileri ile kök temasını kesmesine neden olabilmektedir. Fazla sulama yapılması durumunda ise kök hastalıkları ve mantar gibi oluşumlar ile karşılaşabilirsiniz. Bundan dolayı fazla sulamadan sizlerde kaçınmanız gerekir. Doğru tekniklerin uygulanması durumunda dekar başına 2 ila 3 ton arasında bir zencefil elde edilmektedir. Son dönemlerde ortalama kilogram fiyatı 60 ile 80 TL arasında değişkenlik gösteren zencefil için 3 ton karşılığında ortalama 210 bin TL gibi bir gelir elde edilebilmektedir. Sabır isteyen bir iş olsa da, kazanılacak ücret bakımından birçok üretici için cezp edici bir rol oynamaktadır.
Zencefil Nerede Yetişir
Zencefil yetiştiriciliği için ihtiyaç durulan iklim tropikaldir. Mevcut gün içerisinde en fazla 2 ila 5 saat güneş görmesi dışında fazlasına maruz kalması halinde zararlı bir etki gösterdiği bilinmektedir. Bu özelliklerden dolayı Ege ile Akdeniz Bölgesi’nde yetiştirilmesi uygun olduğu düşünülmüş olsa da aslında gerçek o şekilde değildir. Türkiye sınırları içerisinde zencefil tamamı ile seralarda yetiştirilmeye uygun olan bir bitki olarak değerlendirilmelidir. Böylelikle ihtiyaç duyduğu nem, ışık ve sıcaklık ayarlaması da daha rahat şekilde sağlanabilmektedir.Zencefil bakımı açısından yetiştiricisi için çok fazla şekilde yorucu bir etki göstermemektedir. Toprağın ve bitkinin haşere ve böceklerden koruma altına alınması halinde ekstra olarak bir bakım yerine getirilmesine gerek kalmamaktadır. Toprağın nemli ve ılıman bir hava içerisinde bulunması ve yıl içerisinde 2000 milimetre sulanması yeterli olacak bir bitkidir. Eğer yıl içerisinde bu kadar yağış alması halinde sulamaya da gerek kalmayacaktır.
Zencefil Ne Zaman Ekilir
Zencefil yetiştiriciliği yapacak olan girişimciler için ne zaman ekildiği konusu da merak edilmektedir. Birçok hastalığa karşı şifa kaynağı olan zencefil Asya kökenli bir bitkidir. İçermiş olduğu yağlar, vitamin ve mineraller barındırması ile birlikte vücut sağlığı bakımından sürekli tüketilmesinde fayda sağlamaktadır. Evlerde dahi rahatlıkla yetiştirilmesi mümkün olan bu bitki ilkbahar ve Şubat aylarında dikimi yapılmaktadır. Kapalı seralar içerisinde ekimi gerçekleştirilecek olmasından dolayı herhangi bir bölge ayrımı yapılabilmesi mümkün değildir. Türkiye’nin birçok kesiminde seracılık ile ekimi yapılan zencefil satışlar gerçekleştiren ve oldukça ciddi kazanç elde eden üreticiler mevcuttur. Zencefil bol güneş alan bir ortam içerisinde sulama yöntemleri ile rahatlıkla 4 hafta içerisinde filizlenme başlamaktadır. Ortalama 10 hafta gibi bir süre sonrasında ise zencefilin boyu uzamaya başlar. 10 hafta gibi bir süre sonrasında büyümüş bir duruma gelmiş olsa da asıl tüketilmekte olan kök kısımları için daha fazla zamana ihtiyaç duyulmaktadır. Böylelikle 8-10 ay gibi bir süre zarfında kök zencefillerin toplanması gerçekleştirilerek afiyette tüketilmektedir.
Zencefil Gübrelenmesi ve Hasadı
Zencefil yetiştiriciliği için uygulanabilecek olan en iyi gübre çeşitlerinin çiftlik gübresi ya da kompost gübre olduğu söylenebilir. Bir rektör içerisinde uygulanacak olan gübre miktarının ne kadar olduğuna bakılacak olur ise hektar içerisinde 25 ile 306 ton arasındaki kompost, 2 Neem ton küspesi ve 50 kilogram da p203 uygulaması gerçekleştirilmektedir. Ekibin 40 gün sonrasındaki sürede ise 37,5 kg 90 gün sonrasında 37,5 kg ve 25 kilo almak üzere k20 verilmesi tavsiye ediliyor. Ekimin gerçekleştirildiği esnada nem küspesi uygulanması vizyon hastalıklarının olma yüzdesini düşürdüğü gibi veriminde artırılmasına doğrudan katkı sağlanmaktadır.
Zencefilin hasat dönemi ve ürünün işlenmesi gibi durumlar yoğun bir işgücü gerektirmektedir. Hasat karşılaştırması yapıldığı zaman patates ile benzer nitelik taşımaktadır. Sebze olarak tüketilmesi gerçekleştirilecek olan ürün için hasat 6 ay süre içerisinde yerine getirilebilir. Kuru için hasat yapılması isteniyor ise ekimi takip eden süreden itibaren yaklaşık olarak 8 ay sonrasında yerine getirilmelidir. Eğer ki sulu tarım şartlarına uygun bir yetiştiricilik yerine getiriliyor ise hasatın 3 hafta öncesinden itibaren sulama işlemlerine son verilmesi gerekmektedir. Hindistan ülkesinde hasat rizomlara zarar verilmeyecek şekilde belleme yöntemi uygulanarak yerine getirilmektedir. Rizomlar üzerinde yer alan sap, toprak ve buna benzer bitki kısımlarının zarar vermeyecek şekilde temizliği yerine getirilmelidir. Taze zencefil olarak tüketimi gerçekleştirilecek rizomlar ayrılarak iyice yıkanmış bir şekilde güneşte bir gün süresince kurutmaya bırakılmalıdır. Kuru bir şekilde hazırlığı yapılacak materyalleri 6-7 saat boyunca su içerisinde bekletilmelidir. Bir sonraki aşamada ise üzerinde yer alan yabancı maddeler ovma yöntemi ile temizlenmelidir. Su içerisinden çıkarılmış olan rizomların üst kısmında bulunan fazlalık kabuklarda sıyrılmış olur. Kabukların sıyrılması sırasında ise rizomlara zarar verilmemesi için özen gösterilmelidir. Temizliği gerçekleşen rizomlar bir hafta süresince güneşte kuruması için bırakılır. Büyük işletmeler ya da toplama yerlerinde ürünler tekrar yıkanmaktadır. Onunla birlikte kısa sürede sıcak su ile muamele edilmektedir. Böylelikle rizomlar bakteri, mantar ve diğer zararlı haşeratların zararlarından temizlenmektedir. Daha sonrasında ise büyüklüklerine göre boylama işlemi yerine getirilir.
Okuyunuz: En Karlı Tarım Ürünleri
Zencefil Yetiştiriciliği Devlet Desteği
Zencefil yetiştiriciliği için İyi Tarım Uygulamaları Desteği devlet tarafından verilmektedir. Sadece bu bitki ile sınırlı kalmadığı gibi daha birçok bitki açısından destekler sunulmaya devam edilmektedir. KOSGEB üzerinden alınan destekler için firmaların başvuruda bulunması gerekir. Dekar üzerine değişkenlik gösteren ücretler üzerinden değerlendirmeler yapılmaktadır. Böylelikle girişimciler daha geniş bir sermaye ile işe atılmış olur. Artık her kesimden insanlar yetiştiricilik konusunda fikir sahibi olabilmek açısından araştırma yapmaktadır.
