Türkiye bitki çeşitliliği yönünden son derece zengin bir ülkedir. Hemen her türden çiçek, sebze ve meyvenin yetiştirilebildiği Türkiye topraklarında safran da önemli bitkiler arasında yer alıyor. Safran yetiştiriciliği yapmayı düşünüyorsanız birçok faktörü göz önünde bulundurmanız gerekiyor. Hem iklim elverişliliği hem de toprakların verimli olması sayesinde safran ülkemizde kolaylıkla yetiştirilebilen bir bitki türüdür. Bu bitkiyi yetiştirmek sanıldığından kolay olduğu gibi aynı zamanda yüksek bir kazanç sağladığı da söylenebilir. Safran yetiştiricisi olmak istiyorsanız öncelikle bu bitkinin karakteristik özellikleri hakkında bilgi edinmeniz gerekiyor.
Safran yetiştiriciliği yapacağınız zaman bu bitkinin en uygun toprak ve iklim koşullarında yetişmesi gerektiğini bilmelisiniz. Çok fazla sulu toprak istemediği için yarı kurak yerlerde rahatlıkla yetiştirebileceğiniz bir bitki türüdür. Aynı zamanda gram maliyeti çok düşük olan safran senelik getirisi yüksek bitkiler arasında bulunuyor. Bu bitki çeşitli sektörler açısından son derece önemlidir. Özellikle ilaç, kozmetik ve gıda alanında safranın yeri tartışılmazdır. Bu nedenle de safran yetiştirme büyük kar marjı anlamına geliyor.
Masrafı az fakat işçiliği biraz maliyetli olan safran bitkisi hem dünyada hem de Türkiye’de oldukça pahalı bir baharat olarak satışa sunuluyor. Bu nedenle de her bakımdan ekonomik getirisi en yüksek olan bitkiler arasında bulunuyor. Yetiştirilmesi sırasında ise dikkat etmeniz gereken birçok önemli püf nokta bulunuyor. Safran yetiştirmek ve kazanç elde etmek istiyorsanız bu konuda ki tüm detayları yazımızın devamında bulabilirsiniz.
Safran Yetiştiriciliği
Safran yetiştiriciliği geçmişten günümüze ilgi gören alanlardan biridir. Ancak parfümeri, kozmetik, gıda ve ilaç sektörlerinde ki gelişmeler neticesinde safran bitkisine olan ilgi her geçen gün biraz daha artış gösteriyor. Eğer bu alanda bir iş kurmayı düşünüyorsanız bu bitkinin yetişme koşulları, ne zaman dikilmesi gerektiği ve daha birçok konu hakkında detaylı olarak bilgi edinmeniz gerekiyor. Bu bitkinin tohumunu temin etmek dışında en masraflı tarafı işçiliğidir.
Türkiye’de belli yerlerde yetiştirilen safran zaman zaman kilogram fiyatı 50 bin TL üzerine çıkabilen bir bitkidir. Bu nedenle işçilik maliyeti ne kadar yüksek olursa olsun her daim kazandıran bir bitki türüdür. Triploid bitki türleri arasında yer alan safran ekimi için mutlaka soğanı satın almanız gerekiyor. Yetiştiriciler bu soğanları piyasada rahatlıkla bulabilmektedir. Bununla birlikte İran’dan da çeşitli safran soğanları getirilebilmektedir.
Safran Nerede Yetişir?
Safran nerde yetişir sorusuna yanıt vermek gerekirse öncelikle bu bitkinin iklim isteği hakkında bilgi edinmek gerekiyor. Dünya genelinde yetiştirilen safran bitkisi daha çok sıcak ve ılıman iklim tiplerinin yaşandığı yerlerde yetiştirilmektedir. En çok yetiştirilen ülkeler arasında İspanya, İran ve Fransa bulunuyor. Bununla birlikte bu bitki türü farklı sektörlerde yoğun olarak kullanılıyor. Bu nedenle de Türkiye’de de iklimin etkili olduğu yerlerde safran bitkisinin yetiştirildiği söylenebilir.
Özellikle yetiştirildiği yer Safranbolu’dur. Öyle ki Safranbolu’da ismini bu bitkiden almıştır. Hem cilt sağlığı hem de cilt temizliği açısından son derece önemli bir yeri bulunan safran bitkisinin yetiştirildiği başka yerler de bulunmaktadır. Safranbolu’nun Geren, Davutobası, Aşağı Güney köylerinde yetiştirilen bir bitki türüdür.
Safran Nasıl Ekilir?
Safran yetiştirmek isteyen kişilerin merak ettiği bir diğer konu ise safran nasıl ekilir sorusunun yanıtıdır. Safran tohumları kısır tohumlardır. Bu nedenle de toprak altında bulunan soğanlardan yararlanılarak üretime işlemi yapılır. Safranların çiçek soğanları 3 ya da 4 cm arasında değişen boyutlarda olabilmektedir. Bunun yanında veriminin yüksek olması için bu tohumların en az 15 veya 20 mm çaplarında olması önemli oluyor. Safran soğanlarında çap ne kadar büyük ise verim de o kadar yüksek olduğu anlamı çıkarılabilir. Safran yetiştiriciliği yapacaksanız şu noktalara da dikkat etmeniz gerekiyor:
- Safran bitkisini mutlaka 15 ağustos ile 15 eylül tarihleri arasında ekmeniz gerekiyor.
- Ekim sırasında 10 cm derinlikte bir toprağa ekim yapmalısınız.
- Ekim esnasında mutlaka toprağına organik gübre karıştırmanız gerekiyor.
- Safran bitkilerinin çiçeklenme süresi 1 aydır.
- Hasat süresi ise yaklaşık olarak 20 gün sürmektedir.
- Her iki senede bir haziran ayı bittiğinde çiçekler de kuruduktan sonra soğanları yenilemeniz gerekiyor.
- Toprağın altında bekleyen soğanlar 1 taneden 7 taneye kadar çoğalabilmektedir.
- Sulama sistemi ile düzenli olarak safranlarınızı sulamanız gerekiyor.
Bunların yanında seraların havalandırılması da gerekiyor. Aynı zamanda ortamın sıcaklık kontrolünün de yapılması önemlidir.
Topraksız ve Serada Safran Yetiştiriciliği
Topraktan kazanç elde etmek isteyen kişiler için safran oldukça merak edilen bir bitki oluyor. Günümüzde topraksız tarım yöntemi bir hayli ilerleme kaydeden alanlardan biridir. Bu tarım yöntemi ile safranın da üretiminde artış bekleniyor. Toprağı nadasa bırakma probleminin çözülmesi de bu şekilde sağlanmış oluyor. Özel tarım çiftliklerinde uygun koşullarda safran soğanlarının ekilerek üretiminin yapılması üzerinde oldukça detaylı çalışmalar yapılıyor.
Topraksız ve serada safran yetiştiriciliği her ne kadar günümüzde çok yaygın olmasa da zamanla daha da ilerleme kaydetmesi bekleniyor. Bu yeni nesil yöntemlerde gelişme kaydedildiğinde hem safran hem de diğer ekonomik değeri yüksek bitkilerin yetiştirilmesinde artış olacaktır. İklim ve toprak bağımlılığı ortadan kalkacağı için istenilen miktarlarda üretim gerçekleştirilmesi beklenmektedir.
Safran Soğanı Fiyatları
Safran yetiştiriciliği yapmayı düşünüyorsanız tüm maliyet kalemlerinizi detaylı olarak hesaplamanız gerekiyor. Öncelikle safran soğanı fiyatları konusunda detaylı bir araştırma yapmak gerekiyor. Çünkü en büyük maliyetiniz hem safran soğanları olacak hem de bu alanda ki işçilik masrafı olacaktır. Safran soğanı fiyatları satıcıdan satıcıya farklılık gösterebiliyor. Birçok dijital online satış platformunda 5’li olarak satılmaktadır. 5’li olarak satışa sunulan soğanlar 10 TL civarında satışa sunuluyor.
Fakat siz bu işi yüksek kapasitede yetiştiricilik olarak düşünüyorsanız safran tohumlarını direkt tohum üreticisinden toptan fiyatına alabilirsiniz. Bu tohumlar son derece yüksek standartlarda olmalı ve ekim koşullarına da gereken önemi vermelisiniz. Özellikle birtakım tohum enstitülerinde bu soğanların üretimi yapılarak ihtiyaçlara yanıt verilmeye çalışılmaktadır.
Safran Bitkisi Bakımı
Safran bitkisi bakımı konusunda da oldukça titiz davranmanız gerekiyor. Öncelikle tohumlar toprağa ekildikten sonra çok fazla su vermemelisiniz. Kurak ve ılıman bir bitkidir. Ancak çiçeklenme öncesinde sulamasının yapılması önemlidir. Bu bitkilerin daha verimli olmasına yardımcı olur. Fakat çiçeklenme dönemlerinde kesinlikle safran bitkilerine su vermemeniz gerekiyor. Çünkü bu dönemde verilen su bitkilerin çiçeklerine ciddi anlamda zarar verebiliyor.
Çiçeklenme dönemi sona erdikten sonra ise soğanların büyümesi için uygun miktarda sulama yapılabilir. Bu sulama işlemlerinin ilkbahar aylarında ve kurak zamanlarda yapılması uygundur. Fakat sulamada kesinlikle aşırıya kaçılmamalıdır. İkinci yılını bulan soğanlar için organik madde içeren yanmış gübreler kullanılabilir. Bu gübrelerin yabancı ot tohumlarını engelleyen türden sığır gübresi olması verimlilik üzerinde son derece etkilidir.
Çapalama sırasında mutlaka soğanların zarar görmemesine dikkat etmeniz gerekiyor. Safran yetiştiriciliği sırasında her zaman mekanik bir mücadele gerekiyor. Uygun gübre kullanımı verimlilik açısından son derece önemli oluyor. Bunların yanında soğanların da topraktan çıkarıldıktan sonra uygun koşullarda saklanması son derece önem verilmesi gereken bir konudur.
Safran Hasadı
Safran yetiştirme konusunda düşünceleriniz var ise bu bitkinin tüm maliyeti, yetiştirme koşulları ve hasat işlemleri gibi konularda bilgisini edinmelisiniz. Her bitkide olduğu gibi safran bitkisinde de belli bir hasat dönemi bulunuyor. Hasat dönemi yaklaştığında mutlaka gerekli tüm önlemleri almanız gerekiyor.
Safran bitkileri genel olarak ekim aylarında çiçeklenmeye başlıyor. Çiçekler mutlaka her sabah erken bir saatte açmadan koparılmalıdır ve gölge bir yerde bekletilmelidir. Bu çiçeklerin toplanırken mutlaka özel bir yöntem ile dallarından koparılması gerekiyor. Toplama işlemi yapılan safranlar ayıklama süreci başlayana kadar kuru ve serin bir yerde bekletilmelidir.
Daha sonra ise temiz bir masa üzerinde serilir ve cımbız ile baharat ayıklama uygulamaları yapılır. Ayıkladığınız safranları daha sonra safran baharatı kurutma kağıtları arasına yerleştirmelisiniz. Sonrasında ise 60 derecelik sıcak hava veren kurutma makinelerinde kurutma işlemlerini gerçekleştirin. Kurutma sonrasında ise mutlaka ya metal ya da koyu renkli kavanozlarda saklayın. Safran hasadı en çok uğraştıran ve maliyeti artıran konular arasında yer almaktadır.
Okuyunuz: Enginar Yetiştiriciliği
Safran Yetiştiriciliği Maliyeti ve Kar Marjı
Safran yetiştiriciliği maliyeti ve kar marjı bu işi yapacak olan kişilerin mutlaka bilmesi ve iş planına dâhil etmesi gereken bir durumdur. Safran yetiştirmek için maliyet son derece düşüktür. Bu bitkilerin yetiştirilmesinde farklı ekipmanlardan yararlanılmaktadır. Öncelikle hasat zamanında bu bitkiler için makine kullanımı yoktur. Cımbız adı verilen minik aletler kullanılmaktadır. Bu yüzden de el işçiliği çok fazla olan bitkiler arasında bulunuyor. Maliyet hesaplamalarında da işçilerin maaşı en fazla yer kaplayan maliyet kalemidir.
Bir dönüm arazi üzerine ekilen safrandan yaklaşık olarak 500 kilogram ile 1000 kilogram safran ekilebilmektedir. Bunun yanında gübre ve soğanların maliyeti de sizin iş planınızda yer alması gereken bir noktadır. Hem soğan temini hem de gübre alımı konusunda 3 bin TL civarında bir masrafınız olacaktır. Tüm masraflara karşın safranın kar marjı oldukça fazladır.
Safran yetiştirmek hem karlı hem de son derece eğlenceli bir iştir. Yetiştirme ve hasat sonrasında ise 80 bin tane soğandan yaklaşık olarak 1 kg safran elde edilmektedir. Her ne kadar verim az gibi dursa da safran çok pahalı olduğundan kişiler yaptıkları masrafın tamamını çıkarabiliyor ve bir o kadar da kar elde ediyor. Safranın kalitesine göre 1 kg safran 25 bin ile 80 bin TL arasında satışa sunuluyor. Safranı kuru olarak satmak isterseniz 5 kilogram safrandan 1 kilogram kuru safran baharatı elde edebilirsiniz. Aynı zamanda 1 gram safran için yaklaşık 150 tane çiçek kullanılmaktadır. Kısacası verimi az gibi duran safran çok fazla kazandıran bitkiler arasında yer almaktadır.
Safran Yetiştiriciliğinde Devlet Desteği Var mı?
Safran yetiştiriciliği yapmak isteyen kişiler için devletten destek almak büyük bir önem taşır. Bu alanda devletin oldukça iyi teşvikleri bulunuyor. Değerli madenler kadar büyük bir değeri olan safran bitkisinde devletten teşvik almak da düşünüldüğünden daha kolay. Yetiştirilme alanlarının az olması ve bu alanda bilgi sahibi olan kişi sayısının az olması nedeniyle devlet safran yetiştirmek isteyen kişilere çeşitli teşvik kredileri ve hibeler vermektedir.
Bununla birlikte Hatay ve çevresinde ki topraklarda yapılan çalışmalarda safran için uygun alanların olduğu da tespit edildi. Bu alanda Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından verilen teşviklerden ve çeşitli girişimcilik kurslarından yararlanabilirsiniz. Bunun yanında safran çiçeği tohumlarını da yine Tarım Kredi Kooperatiflerinden alabilme imkanınız bulunmaktadır. Safran yetiştirmek isteyen hemen herkes bu alanda önemli desteklerin ve kredi avantajlarının olduğunu bilmesi gerekiyor.
