Manipülasyon insanları dolaylı yoldan etkileme sanatıdır. Farkında olmadan her insan tarafından günlük hayatta kullanılan psikolojik bir yönlendirme tekniğidir. Aşağıda size bahsedeceğimiz psikolojik manipülasyon teknikleri maddelerini okuduğunuz zaman aklınıza bu yöntemleri uygulayan arkadaşlarınız gelecek. Ya da sizin de sahip olduğunuz, insanları ikna ettiğiniz psikolojik manipülasyon tekniklerini göreceksiniz.
Tabi psikolojik manipülasyon teknikleri her insan tarafından bilinçli olarak kullanılmamaktadır. Sadece karakter yapısı gereği insanlarda manipülatif davranışlar gözlenmektedir. Ancak bazı kişiler var ki bu yöntemleri profesyonelce kullanıp insanlara her istediklerini yaptırmaktadırlar. Aşağıda bahsedeceğimiz manipülasyon tekniklerini günlük hayatta kullanmak büyük bir sanattır. Bu konuda ustalaşmak için defalarca pratik yapmanız gerekiyor.
Psikolojik Manipülasyon Teknikleri
Psikolojik manipülasyon teknikleri nelerdir diye merak edenler için bir çok kaynaktan araştırma yaptık. Araştırmalarımız da özellikle manipülasyon konusunda etkili olan George K. Simon ve Josef Kirschner gibi yazarların görüşünü dikkate aldık. Bu iki yazar da bilinçli manipülasyon yapılmasını kötü davranış olarak nitelemişlerdir. İnsanlar kendilerini manipülasyondan korusun diye bu yöntemlerden bahsetmişlerdir. Tabi biz sadece gerekli araştırmayı yaptık. Manipülasyon yapmak veya manipülasyondan korunmak size kalmış. Şimdi sözü uzatmadan psikolojik manipülasyon teknikleri maddelerini sıralayalım.
Not: İnsanların %95’i manipülasyona müsait bir karakter yapısına sahiptir. Tabi herkese uygulanacak manipülasyon yöntemi farklıdır. Usta manipülatörler kurbanına yaklaşmadan önce, kurban hakkında detaylı bilgi edinirler. Kurbanlar şahıslar olabileceği gibi, bir organizasyon, bir örgüt, bir halk hatta tüm dünya dahi olabilir. Siyasetçiler en büyük manipülatörlerdir.
1.Özgüven Eksikliğini Kullanmak
İnsanların kendilerine ait mutlaka beğenmedikleri bir özellikleri vardır. Bu özelliklerini genelde saklama veya inkar etme yoluna giderler. Bunu öğrenen manipülatörler ise bu yöntem ile karşısındaki kişinin öz güvenini kolaylıkla düşürebilir.Öz güveni düşük olan kişiler ise savunmasızdır. İsteklere kolaylıkla boyun eğebilir.Manipülatör toplum içinde veya birebir konuşmada kurbanının eksikliğini yüzüne vurur.Yani açığa çıkartır. Kurban ise manipülatör ile karşılaştığında eksik gördüğü özellik aklına gelecektir. Manipülatörün ondan istediği şeyleri düşünmeden kabul edecektir.
Örnek: Manipülatör karşısındaki kişinin konuşurken sürekli ağzını kapatarak konuştuğunu fark eder.Bunun nedeni karşısındaki kişinin dişlerinin yamuk olduğundan dolayı utanması.Manipülatör hemen bu öz güven eksikliğini fark eder.Neden dişlerin yamuk veya alaycı tavırlar ile konuşmaya başlar.Daha sonra kurban manipülatörün ağına düşmeye başlar.Her konuşmalarında artık manipülatörün onun zayıf yönünü bildiğinin farkındadır.Kurban, manipülatör bu eksikliği onun yüzüne vurmasın diye her istediğini yapmaya razıdır.
Not: Psikolojik manipülasyon teknikleri başlıklı makalemiz de anlattığımız teknikler gerçekten şok etkisi yaratacaktır.Manipülasyona maruz kalmamak için yapmanız gerekenlerden yazımızın sonunda size bahsedeceğiz.
Okuyunuz: Başarılı İş Adamlarından Tavsiyeler
2.Tek Çare Yöntemi
Bu yöntem genelde siyasetçiler tarafından kullanılır.Tabi usta manipülatörler arkadaş gruplarında veya şirket içerisinde kolaylıkla bu yöntemi uygulayabilmektedir.Yöntemin uygulaması çok basit.Manipülatör tarafından önce yapay bir problem üretilir.Problem üretildikten sonra manipülatör beklemeye geçer.İnsanların tepkilerini ölçer ve yardım istemesini bekler.Tabi yapay problemin çözümü, manipülatörün cebinde kullanılmak üzere beklemektedir.Olayın sonunda insanlar problemi kafasında büyütmeye başlar ve manipülatörden yardım ister.Yardım isteyenler ise artık onun kurbanı olmuşlardır.Bu panik havasında manipülatörün isteklerine razı boyun eğeceklerdir.
Örnek:Bunun için size siyasi değil de şirketsel bir örnek verelim.Forex şirketleri ve Network Marketing şirketleri bunu çok yapar.Tabi bu manipülasyon onların ücretsiz eğitimine katıldığınızda başlar.Önce size hafta da kaç saat çalıştığınızdan, günde kaç saat trafikte kaldığınızdan, ekonomik olarak ne kadar kötü durumda olduğunuzdan bahsederler.Siz dinledikçe veya sunumu izledikçe karamsar olmaya başlarsınız.Gerçekten farkındalığınız artmıştır ve hayatın bu şekilde çekilmez olduğunu düşünmeye başlamışsınızdır.Bu hayat böyle çekilmez ki diyorsunuz.Tam bu sırada şirket ortaya çıkıyor.
Durun bizim bir çözümümüz var.Bizimle çalışırsanız bu çileyi çekmenize gerek yok diyorlar.Size çözümü bir güzel anlatıyorlar.Bu çözüm sayesinde artık havuzlu villa, lüks araba, Avrupa seyahatleri gibi imkanınız olacağına inandınız.Tabi size başaranların örnekleri de gösteriliyor.Tamam ben varım dediğiniz anda manipülatör bir talepte bulunuyor sizden.Çözüm bedava değil.Bu çözüme sahip olmak istiyorsanız 1000$ feda edip bu sisteme girmeniz lazım.Tabi çaresiz olan kurban manipülatörün isteklerini kabul ediyor.
3.Mahrum Bırakma Tekniği
Psikolojik manipülasyon teknikleri arasında birebir ilişkiler arasında en çok kullanılan tekniktir.Tabi bilinçli olarak kullanıldığında uygulanması diğer yöntemlere göre daha kolaydır.Bu teknik ile kurban, seveceği ve hoşlanacağı bir şeye yavaş yavaş alıştırılır.Tabi bu alıştırma durumunda kurbanın ihtiyacı göz önünde bulundurulur.Alışmış olan kurban, bu sayede inanılmaz derece de rahatlar.Manipülatör ise sağladığı kolaylığı birden kesme yoluna gider.Bu rahatlığın tadına varmış olan alışmış olan kurban ise artık bağımlı durumdadır.Aynı rahatlığa ulaşabilmek için manipülatörün isteklerine boyun eğer.
Örnek: 1960’lı yıllarda Türkiye de okullarda bedava süt tozu dağıtılmaya başlanmıştır.O zamanlar insanların süt tozu ile ilgili ufak bir bilgisi dahi yoktu.Bedava verilen süt tozu ile insanlar süt ihtiyacını kolaylıkla gidermeye başladı.İlerleyen yıllarda bu alışkanlığı fark eden Amerikalı süt tozu şirketi birden ücretsiz süt tozu dağıtımını kesmiştir.Daha sonra ise süt tozları marketlerde yerini almıştır.Süt tozu örneğinin aynısı farklı durumlarda kadın pedi, çocuk bezi ve bir takım tarımsal ilaçlarda da yapılmıştır.Sonuç ise başarılı olmuştur.
4.Daha Fazlasını İsteme Tekniği
Bu tekniğin bir diğer adı gafil avlama tekniğidir.Bire bir ilişkilerden tutunda halk bazında dahi kullanılabilecek basit bir yöntemdir.Bu teknikte kurbanın kötü bir insan olmak istememe korkusu kullanılır.Manipülatör kurbandan önce asıl isteyeceğinden daha büyük bir talepte bulunur.Kurbanın yapılan bu ilk talebi hayır cevabı vermesi muhtemeldir.Olay ikinci aşamada başlıyor.Manipülasyon bu defa asıl isteyeceği şeyi, yani ilk istediğinden daha küçük bir talep ediyor.Onu kabul etmedin bari bunu kabul et diyor en azından.Kurban da bencillik duygusundan kurtulmak için isteği kabul ediyor.Sürekli hayır cevabı veren, kırıcı olan insan olma durumundan uzaklaşıyor.Pazarlık yaparken, borç isterken ya da büyük dayatmalarda kullanılan yöntemdir.
Örnek:Buna en güzel örneği Ehliyet Değiştirme fiyatlarından verebiliriz.Hatırlarsanız ehliyet yenileme ücretleri ilk 105 TL olarak belirlendi.Halk ilk olarak buna büyük bir tepki gösterdi.O kadar ücret olur mu ne yapıyorsunuz diye.Daha sonra devlet geri adım atmış gibi yenileme ücretini 15 TL’ye düşürdü.Sonuç ise herkes ehliyetini değiştirmek için büyük kuyruklar oluşturmaya başladı.Eğer ilk başta 15 TL diye açıklansaydı, bu defa niye bedava değil diye insanlar tepki gösterecekti.Asıl istenilen rakam kolaylıkla kabul ettirilmiş oldu.
Başka bir örnek daha verelim.Manipülatör Kurbandan 1000 TL borç isteyecektir.Direkt isteyeceği rakamı söylemektense afaki olarak 5000 TL ister.Tabi kurban 5 bin TL yi ilk kabul etmez.Manipülatör aradan biraz zaman geçtikten sonra kurbanın yanına gider.Ben 4 bin TL yi başka bir yerden buldum.Sen en azından bin TL ver der.Kurban ise 4 bin TL kar etmiş gibi kabul eder ve bin TL’yi verir.Hem kötü bir insan olmaktan kurtulmuştur, hem de 4 bin TL kar etmiştir.Manipülatör ise asıl istediğini elde etmiştir.
5.Müttefik Duruş Tekniği
Manipülatör burada kibar ve uzlaşmacı insanı oynar.Sizinle gayet uyumlu ve can alıcı bir şekilde sohbet eder.Sizi çok iyi tanır bu aşamada.Daha sonra sizin saygı duyduğunuz büyük düşünürlerden veya liderlerden bahseder.Kendi istekleri ile alanında uzman olan bu düşünürlerin sözlerini bir araya getirir.Kurban ise madem o söylediyse doğrudur diyerek manipülatörün isteğini kabullenmiş olur.
Örnek: Bu yöntem en çok diş macunu veya deterjan reklamlarında kullanılır.Reklamda öncelikle size diş macunundan kibarca bahsederler.Özelliğini anlatırlar.Reklamın sonunda ise Diş hekimleri Derneği tarafından önerilen diş macunu diye son noktayı koyarlar.İnsanlar ise diş hekimleri öneriyorsa o zaman alalım der.
6.Benjamin Franklin Tekniği
Psikolojik manipülasyon teknikleri arasında uygulanması kolay olan tekniktir.Karşı taraf ile yeni tanışmış olmanıza rağmen sizden hoşlanmadıysa bu teknik ile iyi ilişkiler geliştirebilirsiniz.Karşı taraftan hayır diyemeyeceği basit bir iyilik isteyin.Karşı taraf bu iyiliği yaptığı zaman otomatik olarak karşılık bekleyecektir.Çünkü iyilik yapmıştır ve karşılık almayı hak etmiştir.Beyin buna odaklanmıştır.Sonuç olarak iyi ilişkiler sirkülasyonu başlar.Manipülatör karşı tarafı tanımak ve incelmek için bir fırsat elde etmiştir.Kurban iyiliğin karşılığını alabilmek için sürekli irtibatta kalacaktır.Karşılığını aldığı zamanda iyilik döngüsü gerçekleşecek ve sıra ona gelecektir.
Örnek:Benjamin Franklin taktiği genelde ikili ilişkilerde uygulanabilir.Şirket bazlı olarak ise bankaların kampanya mesajları için tüketicilere gönderdiği onay isteme mesajlarını örnek olarak verebiliriz.Bankalar kampanyalarımızdan haberiniz olsun istiyorsanız ”Evet” yazarak mesajı onaylamanızı ister.Siz evet yazarsınız ve beklemeye başlarsınız.İlk gelen kampanya mesajı sizi heyecanlandıracaktır.Artık sürekli bir beklenti içindesiniz.Banka ise sizin bu beklentinize karşılık ücretsiz olarak sms kampanyaları ile kendi reklamlarını yapmaya başlar.
7.Korkut ve Rahatlat Taktiği
Devletler tarafından halka karşı uygulanan taktiktir.Halka önce büyük bir korku verilir.Bu korku olağan üstü bir durumda gelişmiştir.Halk korku, panik ve belirsizlik içinde kalır.Daha sonra ise biri ortaya çıkar.Rahat olun biz bu olayı çözeceğiz der ve çözer.Bunu gören halk ise karşısındakini koruyucu olarak görmeye başlar ve ona itaat eder.
Örnek: Amerika’da gerçekleşen 11 Eylül terör saldırısı olayı.Halk terör eylemi sonucu inanılmaz bir korkuya kapılmıştır.Daha sonra başkan Bush bir açıklama yapmıştır.Rahat olun, onların inine ineceğiz diye.Sonrasında ise Afganistan’a büyük bir operasyon gerçekleştirilmiştir.Bu operasyon sonucu halkın desteği devletin arkasında olmuştur.Bu olaylar silsilesi sonucunda devlete olan güven ve destek artmıştır.Seçimlerden önce bazı devletlerde yaşanan terör olaylarıda bu manipülasyon tekniğine örnek olarak gösterilebilir.
8.Planlı Yönlendirme Tekniği
Psikolojik manipülasyon teknikleri arasında en etkili manipülasyon tekniğidir.İnsanlar kendileri için seçilmiş rollerin olduğunu duymaktan hoşlanır.Genelde bire bir iletişimde çok etkilidir.Usta bir manipülatör tüm topluma karşı bunu uygulayabilir.Tembel, çalışkan, vefalı, cömert, kahraman gibi sıfatlar kurbana karşı sürekli ifade edilir.Kurban ile belirli bir zaman sonra buna kendi de inanmaya başlar.İnandıktan sonra ise manipülatörün istediği gibi, yani olmadığı insan gibi davranmaya başlar.Manipülatör tarafından yapay bir dünya oluşturulur kurbanın etrafında.Kurban ise bu yapay dünya içerisinde kendine biçilmiş olan rolü kabul eder.
Örnek:İkili iletişimde insanlar bir şey den bahsederken ”senden iyi olmasın” veya ”Allah senden de razı olsun ondan da” tarzında sözler duyabilirsiniz.Burada karşıdaki kişiye iyi insan olma rolü biçilmiştir.Burada senden iyi olmasın denilirken, bu söz gelişi güzel söylenir.Tabi sürekli tekrarlandıktan sonra karşı ki insan iyilik yapmamış olsa bile iyi olduğunu düşünmeye başlar.O insandan bir iyilik isteyin.Bana böyle bir iyilik yapar mısın deyin.Kabul etmemesi imkansıza yakındır.
Siyasetçiler ile ilgili de bir örnek verelim size.Siyasetçilerin en çok kullandığı sıfatlar; kahraman, yardımsever, vefalı, çalışkan halkımız sözleridir.Bunu sürekli duyan halk buna inanmaya başlar.En sonunda ise yöneltilen sıfatlar doğrultusunda halka talepler iletilir.Halk da üstlendiği rolün hakkını verir.
9.Yalan Yoluyla Manipülasyon Tekniği
Yalanlarla dolu bir dünya oluşturulup bütün gerçeklikler saptırılır.Kurban öyle bir sanal gerçekçiliğe inandırılır ki artık ona uygun davranmaya başlar.Bu teknik yardımcı ve mistik olaylar ile de pekiştirilir.Kurban ele geçirildiği zaman taleplerin hepsine boyun eğmeye başlar.Çünkü kurallara uyma güdüsü ona bunu yaptırır.Etrafında gördüğü kendisi gibi olan insanlarda topluluğa uyma zorunluluğu hissettirir.Yani sürüden ayrılmakta istemez.Eğer sürüden ayrılırsa başına kötü bir şey geleceği algısı oluşturulur.
Örnek:Dolandırıcılar ve tarikatlar tarafından uygulanan bir yöntemdir.Tarikatlar sanal dünyayı çok iyi oluştururlar.Kendi içlerinde kuralları vardır.Ahiret kavramlarına ve toplumsal kurallara bakışları, reel dünyadan çok farklıdır.Tarikattaki insanlar belirli zaman sonra bu kurallara inanmaya başlar.Tarikat liderleri ise onlardan mal varlığını tarikata bağışlamasını ister.Bu isteğe lidere yakın olan 3 kişi ayak uydurup öncülük yapar.Diğerleri ise arkadan gelmeye başlar.Tarikatların toplu intihar olaylarında da aynı durumla karşılaşılmıştır.
10.Provokasyon ve Ego Yoluyla Kamçılama
Bir insan toplum önünde aşağılanarak ve provokasyon ile bir şeyler yapmaya zorlanabilir.Yaralı olan ego oldukça tehlikelidir ve manipülasyona müsaittir.Provokasyon her zaman bir amaca yöneliktir.Önemli olan egoyu yaralamaktır.Egosu yaralan insan bu yaralanma durumundan bir an önce kaçmak ister.Bunun karşılığında ise yapabileceği ne varsa yapmak için hazırdır.Toplum önünde utandırılmak denilebilir buna.Kurban manipülatöre yaranmak için elinden geleni yapacaktır artık.Kurbanı gören diğer insanlar ise kurban ile aynı duruma düşmemek için istenileni yapmak için hazır beklemektedir.
Örnek: Askerlik yapanlar mutlaka şahit olmuştur.Sabah içtimalarında bütün askerler toplanır ve sayım yapılır.Sayımdan sonra ise Tabur komutanı konuşmaya başlar.Tabi konuşurken mutlaka bir açık aramaya başlar.Ne mutlu komutana ki bir asker botunu boyamamıştır.Hemen çıkartır bütün taburun önüne.Daha sonra ağzına geleni saymaya başlar.Bazıları küfür dahi eder.Bu olaydan sonra kurban durumunda olan asker diğer istenilen her şeyi kabul edecektir.Çünkü arkadaşlarının önünde aşağılanmış ve egosu yaralanmıştır.Bir daha aynı olayı yaşamak istemez.Diğer askerler ise kurbanın başına gelenler, kendi başlarına gelmesin diye ellerinde geleni yaparlar.
11.Yanlış Ayartma Tekniği
Psikolojik manipülasyon teknikleri arasında mahrum bırakma tekniği ile benzerlik gösterebilir.Ancak burada amaç kurbanın zayıf yönlerini bulmaktır.Yani bağımlı olduğu durumlar araştırılır.Manipülatör bunun için önce iyi ilişkiler gerçekleştir.Kurbanını iyi analiz eder.Kurbanın uyuşturucu bağımlılığı, alem düşkünlüğü, para veya seks bağımlılığı gibi zayıf yönleri olabilir.Tabi buna verilecek çok örnek var.Manipülatör istekleri ile kurbanın zayıf yönlerini bağdaştırma yoluna gider.
Örnek: Parfüm reklamları buna en güzel örnektir.Parfüm reklamlarında genelde erotik modeller kullanılır.Burada tüketicilerin kadınlara karşı olan zaafları kullanılır.Eğer bizim bu parfümü kullanırsanız bayanlar sizi çok beğenecek imajı çizilir.Tabi burada algı yönetimi de vardır.Bu sayede reklamlar başarıya ulaşır.
12.Salt Beyin Yıkama Tekniği
Psikolojik manipülasyon teknikleri arasında liderin en çok yaptığı manipülasyon tekniğidir.Bir şeylerin toplum önünde oldukça fazla tekrar edilmesi, muhakeme yeteneğinin zayıflamasına yol açar.Bu mesajların herkesten duyulması ve sürekli tekrar edilmesi manipülasyona yol açar.Tabi bu liderin verdiği mesajlar toplumda etkili insanlar tarafından tekrarlanır.Belirli bir süre sonra halk söylenenlerin doğruluğuna inanmaya başlar.Bu doğruluk uygulamalar ile de pekiştirilir.
Örnek:Liderlerin seçimden önce anket oranlarını açıklaması.Anketlerde belirtilen oyların üstünde bir oy oranına sahip olduklarını söyler.Bunu destekleyecek bir kaç anket şirketi de açıklama yapar.İlk zamanlarda nasıl olur diyen halk, belirli bir zaman sonra inanmaya başlar.Buna ilave olarak siyasi parti ile anlaşmış olan ünlü insanlar, fenomenler bende o partiye oy vereceğim herkes gibi der.Daha sonra halk bende vereceğim o zaman.Çoğunluktan yana olma iç güdüsü kurban olan halkı ele geçirmiştir.
13.Ego Okşama, Kibir Kullanma Tekniği
Manipülatör sizi yalanlarla besleyerek egonuzu inanılmaz boyutlara ulaştırır.Kurban belirli bir süre sonra kuklaya dönüşmeye başlar.Kibir kurbanı felakete sürükleyecek dereceye ulaşır.Tabi bunları yapan manipülatör kurbanını iyi tanımaya ve uzun süreli ilişkiler geliştirmeye başlar.Eğer kurban alçak gönüllü, adaletli ve sabırlı ise bu taktik işe yaramaz.Tam tersi istediği gibiyse manipülatör hamlesini yapmaya başlar.Övdüğü kurbanı artık manipülatörün yanında kendini iyi hissetmeye başlar.Kendini iyi hissettiren manipülatörün isteklerine de boyun eğer.
Örnek:Halk arasında diğer bir adı gaza getirmektir.Mağazalarda satış temsilcileri, reklamların da etkisiyle başarılı bir şekilde bu yöntemi uygular.Öncelikle büyük bir afiş, siz en iyisine layıksınız der.Sonra içeri girersiniz ve satış temsilcisi oyununu oynamaya başlar.Giyim zevkinizin iyi olduğundan bahseder.Şık giyinen birisi olduğunuzu söyler.Siz buna hayır kötü giyiniyorum diyemezsiniz.Daha sonra sizin gibi birisi kesinlikle bu ürünü alır der.Ondan sonra müşteri tuzağa düşer ve fiyatıyla kasada karşılaşır.Geride dönemezsiniz.
14.Oltaya Takma Tekniği-Giderek Artan Ricalar
Psikolojik manipülasyon teknikleri içinde satıcılar tarafından kullanılan bir tekniktir.Hedefe önce aradığı doğrultuda kabul edilebilir bir öneri sunulur.Kabul edildikten sonra sıra nispeten daha küçük önerilere gelir.Asıl öneriler doğrultusunda kabul edilen bu küçük istekler müşteri tarafından kolaylıkla kabul edilir.Daha sonra bu küçük istekler ile ucuza aldığınızı zannettiğiniz ürün piyasa fiyatının üstüne çıkmış olur.Kurban eve gittikten sonra bunların farkına varmış olur.
Örnek: En çok oto galerilerde sergilenen bir tekniktir.Araç almaya gidersiniz size aracın boş fiyatını söylerler.Kabul edip anlaşma imzaladıktan sonra manipülasyon başlar.Eksta boya, navigasyon, sensör, multimedya gibi normalde olması gereken özellikler, araç fiyatından çok düşük olduğu için müşteriye kolaylıkla kabul ettirilir.Müşteri de almışken o da olsun mantığı ile hepsini kabul eder.
15.Sıra Dışı İstek Tekniği
Kişiye sıradan bir isteği, sıra dışı olarak yönelterek yapılan manipülasyon tekniğidir.Günlük hayatta mutlaka denk gelmişsinizdir.Tekliflere katılan sıra dışı olma özelliği kurbanın refleksini şaşırtarak ekarte eder.Normal koşullarda olsa kesinlikle hayır cevabı verecekken, anlık bir gaflete düşülür ve teklif kabul edilir.
Örnek:Psikolojik manipülasyon teknikleri içinde marketlerde en çok kullanılan tekniktir.Kasaya gittiğiniz zaman, kasiyer sizinle iletişime geçer.20 TL üzeri alışveriş yaptığınız için, değeri 10 TL olan bu kremi 5 TL ye alabilirsiniz der.Kurbanda bu fırsatı kaçırmak istemeyip, normalde zaten 5 TL olup, ihtiyacı olmayan kremi farklı şekilde sunulduğu için almış olur.
16.Sadece O değil Tekniği
Satıcılar tarafından yapılan psikolojik manipülasyon teknikleri içerisinde yer almaktadır.Kurban tarafından bir ürünün fiyatı sorulur.Daha sonra kurbanın ürünü daha karşı tepkisi ölçülür.Kurbanın düşüncesi olumsuza yönelikse hemen harekete geçilir.Manipülatör kurbanın yanlış anladığını söyler.Fiyat sadece o ürüne değil, aynı zamanda yanındaki ürünlerle birliktedir.Bunu duyan kurban çok güzel bir fırsat olduğunu duyup kabul eder.Manipülatör ise hedefine ulaşır.
Örnek: Yurt dışında yapılmış olan bir araştırmayı örnek olarak verelim.Kurbanlar kekin fiyatını sorduklarında 1 euro cevabını almışlardır.Tam vazgeçecekleri zaman yanında da 2 adet çikolata verileceğinden bahsetmişlerdir.2 adet çikolata verileceğinin söylenmesi satışları %33 oranında arttırmıştır.
17.Borçlu Hissettirme Tekniği
Psikolojik manipülasyon teknikleri arasında dolandırıcılar tarafından en çok kullanılan tekniktir.Karşı tarafa paylaşım trafiği oluşturmak için karşılıksız bir iyilik yapılır.Yapılan bu iyilik sonucu kurban kendini borçlu hissetmeye başlar.Manipülatör ikinci defa bu iyiliği yapar.En sonunca iyiliklerin altında kalmak istemeyen kurbanı kurtarır.Ondan bir şey ister.Manipülatörün iyilikleri altında ezilmek istemeyen kurban da bunu kabul eder.Yani manipülatörün isteklerine boyun eğmiş olur.
Örnek: Bu tekniği en çok kullanan pazarcılardır.Pazar tezgahına gidersiniz ve meyvenin fiyatını sorarsınız.Pazarcı fiyatı söyler ama mutlaka tadına bakmanızı ister.Yok deseniz bile ısrara maruz kalırsınız.Meyvenin tadına baktıktan sonra, kaç kilo vereyim diye bir soruyla karşılaşırsınız.Burada kurbanın yok deme şansı çok azdır.
18.Yanlışlanamaz Bilgi Manipülasyonu
Siyasetçilerin ve firmaların en çok kullandığı psikolojik manipülasyon teknikleri arasında yer almaktadır.Bir bilgi paylaşılır.Bu bilginin yalan olduğunu ispat edemezsiniz.Bu nedenle doğru kabul edilmek zorundadır.Bir takım insanlar bu bilgileri tekrarlayarak, bilginin doğruluğunu pekiştirmiş olur.Manipülatör hedefine ulaşıp bu sayede kurbanlarını etkilemeye başlar.
Örnek: Giyim mağazalarının ayın en çok satan ürünü diye reklam yapması.O ürünün en çok satılan ürün olup olmadığı kontrol edilemez.Bu nedenle müşteriler inanmak zorunda kalır.Halbuki şirket elinde kalan satamadığı ürünleri bu şekilde lanse etmiştir.Patronların kapatıyoruz yazıları da buna örnek gösterilebilir.
19.Gürültü Tekniği-Dikkati Başka Yöne Çekme
Saklanacak bir şeyler varsa gürültü yöntemi ile dikkatler başka yöne çekilir.Bunlar genellikle halka karşı siyasetçiler tarafından yapılır.İnsanlar eğer bir yasaya tepki gösteriyorsa, hemen ardından sansasyonel, magazinsel bir haber oluşturulur.Toplumda popüler kişilerle bu gürültü desteklenir.Bire bir ilişkilerde uygulanması zordur.Manipülatörün gerçekten usta ve yetkin birisi olması gerekir.
Örnek:Toplumda tepki çekecek bir yasa faaliyete girdiğinde, devlet tarafından tanınmış isimlere operasyon düzenlenmesi buna örnek gösterilebilir.Ya da yıllardan beri tartışılan kürtaj kanunu.En büyük manipülasyon örneğidir.Toplum çıkmayacak olan kanunu tartışmıştır.Halbuki devlet tarafından gündem değiştirmek için kullanılmıştır sadece.
20.Kurban Rolü Oynama
Manipülatörler sürekli mağdur olan tarafmış gibi davranırlar.Kendileri her zaman doğru olanı yapar ama buna rağmen karşı taraftan zarar görmüş olur hissi verir.Kurbanın acıma ve sempati duygusunu ortaya çıkarır.Aynı zamanda kurbanın kendisini ispatlaması ihtiyacı duyar.Manipülatörler sürekli insanların yanlış yaptığı yönleri ortaya atar.Bu olaylardan dolayı zarar gördüm der.Kurban ise hayır ben öyle bir insan değilim diye ispatlama gereği duyar.Bu sadede manipülatörün boyunduruğu altına girmiş olur.
Örnek: Psikolojik manipülasyon teknikleri arasında ikili ilişkilerde en çok yaşanan manipülasyon tekniğidir.Duygusal manipülasyonda denebilir buna.Erkek yeni kız arkadaşına, eski kız arkadaşlarının ona yaptığı yanlışlardan bahseder.Aldatıldım, yalan söylendi veya kandırıldım gibi mağduriyeti oynar.Kız ise kendisinin öyle bir insan olmadığı yönünde beyanlarda bulunur.Bulunduğu beyanı ispatlamak içinde bunu davranışlarına yansıtır.
21.Hizmetkar Rolünü Üstlenme
Siyasetçiler tarafından oldukça fazla kullanılan manipülasyon tekniğidir.Aynı zamanda tarikat liderleri de bu yöntemden faydalanır.Kendileri hizmet etmek için Tanrı tarafından gönderilmiş gibi bir imaja bürünür.Manipülatör tamamen bunun için doğmuş bunun için yaratılmıştır.Bu kutsal görevi icra ederken de yanındaki kişilerin ona yardım etmesi gerekir.Bu da Tanrı tarafından buyrulmuştur.
Örnek:Tarikat liderlerinin Allah tarafından cemaat için gönderildiğini iddaa etmeleri.Halka yardım için gönderilmişlerdir.Görevleri onlar için kutsaldır.Onlar bu görevleri icra ederken, müritlerinin sonsuz bir bağlılık göstermesi gerekir.Tabi kurban rolünde olan müritler buna karşı gelemez.
22.Seçici Dikkatsizlik Ya da Seçili Dikkatlilik
Manipülatörler onları hedefinden saptıracak herhangi bir durum olduğunda bu tekniği kullanırlar.Olayın fazla büyümesini istemedikleri zaman duymamazlıktan gelirler.Bu konu hakkında konuşmak istemiyorum derler ve olayı kapatma yoluna giderler.Ya da kendilerine faydası olan ufak bir olayı yücelterek bahsederler.Her an reklamını yaparak büyütme yoluna giderler.Siyasetçiler tarafından en çok kullanılan manipülasyon teknikleri arasında yer almaktadır.
Manipülatörlerin Sömürdükleri Kurbanların Özellikleri
Aşağıda bahsettiğimiz özelliğe sahip olan insanlar, manipülatörler tarafından oldukça kolay kontrol edilir.Sizinle iletişime geçen manipülatör, sizin açıklarınızı bulmaya çalışacaktır.Aşağıdakilerden herhangi birine sahipseniz size uygun bir taktik belirlenecektir.
- Memnun etme hastalığı olan insanlar,
- Başkalarından kabul ve onay görme ihtiyacı olan insanlar,
- Olumsuz duygu korkusu olan insanlar,
- İddaa etme eksikliği ve hayır diyememe korkusu olan insanlar
- Net olmayan kişilik Duygusu olan insanlar
- Düşük Özgüven sahibi insanlar
- Kontrolü Başkalarından Bekleyen insanlar
- Aşırı vicdan sahipi insanlar
- Naif özelliğe sahip manipüle edildiğini inkar eden insanlar
Manipülasyondan Korunmanın Yolları
İç huzuru yakaladığınızda ve kendinizle ilgili hisleriniz gerçekten önemli olduğunda, başkaları tarafından kontrol ya da manipüle edilmeniz imkansızdır.Aynı zamanda yukarıdaki manipülasyon yöntemlerini bilmekte, teşhis koymak açısından işinize yarayacaktır.Özellikle satıcılar tarafından günlük hayatta oldukça fazla manipülasyona maruz kalırız.İhtiyacımız olmayan şeyleri bir anda gafil avlanarak almış oluruz.Bu nedenle yukarıdaki maddeleri bilmeniz sizi manipülasyondan koruyacaktır.
Manipülatörlerin Psikolojik Durumları
- Narsist kişilik bozukluğu
- Boderline kişilik bozukluğu
- Bağımlı kişilik bozukluğu
- Pasif-Agresif kişilik bozukluğu
- A tipi kişilikler
- Anti-Sosyal kişilik bozukluğu
- Makyavelist(Machiavelli) Kişilik Bozukluğu
### Sizler için hazırladığımız Psikolojik Manipülasyon Teknikleri başlıklı yazımızın sonuna geldik.Yazımızı beğendiyseniz yorumda bulunarak veya paylaşarak bizi destekleyebilirsiniz.
Kaynak: https://en.wikipedia.org/wiki/Psychological_manipulation
